Jakie prawa dla niepełnosprawnych
Published2 April 2025
Orzeczenie o niepełnosprawności w 2025 roku. Jakie świadczenia? Osoby niepełnosprawne mogą liczyć na świadczenia wypłacane z budżetu państwa. Są wśród nich zasiłek pielęgnacyjny, renta socjalna, renta z tytułu niezdolności do pracy czy nowe świadczenie wspierające. Na liście świadczeń, z których mogą skorzystać osoby niepełnosprawne są: zasiłek pielęgnacyjny - w 2025 roku świadczenie wynosi 215,84 zł. Przysługuje niepełnosprawnemu dziecku; osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia legitymującej się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności; osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeśli niepełnosprawność powstała do ukończenia 21 roku życia; Przysługuje również po ukończeniu 75 roku życia. dodatek pielęgnacyjny - dla osób całkowicie niezdolnych do pracy oraz niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Konieczny jest nie tylko wniosek, lecz również zaświadczenie o stanie zdrowia osoby ubiegającej się o dodatek, wydane przez lekarza prowadzącego leczenie (nie wcześniej niż na miesiąc przed datą złożenia wniosku). Lekarz w takim przypadku wypełnia druk OL-9. Dodatek wynosi 348,22 zł. świadczenie wspierające - jest powiązane z rentą socjalną - wynosi od 220 do 40 proc. wysokości renty socjalnej. Od 1 marca 2025 roku renta socjalna wyniesie 1878,91 zł, co oznacza, że świadczenie wspierające wyniesie maksymalnie 4133,60 zł, a minimalnie 751,56 zł. Świadczenie wspierające przysługuje osobie z niepełnosprawnościami w wieku od ukończenia 18 roku życia posiadającej decyzję ustalającą poziom potrzeby wsparcia, w której potrzebę wsparcia określono na poziomie od 70 do 100 punktów. Świadczenie przysługuje bez względu na dochody. zasiłek rodzinny - wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie: 1) 95,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia; 2) 124,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia; 3) 135,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia. Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 674,00 zł. W przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 764,00 zł. renta socjalna - Od 1 marca 2025 roku renta socjalna wyniesie 1878,91 zł Prawo do renty socjalnej można uzyskać, jeśli spełnione są poniższe warunki: jesteś osobą pełnoletnią (masz ukończone 18 lat, lub jesteś kobietą, która wyszła za mąż po ukończeniu 16 lat); lekarz orzecznik ZUS / komisja lekarska ZUS stwierdził/a, że jesteś całkowicie niezdolny do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało: przed ukończeniem przez Ciebie 18 roku życia; w trakcie nauki (także podczas wakacji lub urlopu dziekańskiego): w szkole lub w szkole wyższej – zanim skończyłeś 25 lat, w trakcie kształcenia w szkole doktorskiej, studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej. renta z tytułu niezdolności do pracy - renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 1 marca 2025 roku wynosi 1878,91 zł brutto. Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 marca 2025 r. wyniesie 1409,18 zł. Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje osobie, którą uznano za całkowicie lub częściowo niezdolną do wykonywania pracy zarobkowej z powodu stanu zdrowia. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Za częściowo niezdolną do pracy uznaje się natomiast osobę, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do wykonywania pracy zgodnej z posiadanymi przez nią kwalifikacjami. świadczenie uzupełniające dla osób dorosłych niezdolnych do samodzielnej egzystencji – inaczej nazywane 500+, przysługuje osobie mającej skończone 18 lat, jest niezdolna do samodzielnej egzystencji (niezdolność do samodzielnej egzystencji jest potwierdzona jednym z orzeczeń: o niezdolności do samodzielnej egzystencji; o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji; o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji; o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji). Osoba ta nie ma prawa do emerytury, renty, innego świadczenia pieniężnego finansowanego ze środków publicznych, np. zasiłku stałego albo zasiłku okresowego (warunek nie dotyczy jednorazowych świadczeń), ani do świadczenia z zagranicznej instytucji właściwej do spraw emerytalno-rentowych albo prawa do któregoś lub którychś z tych świadczeń, ale ich łączna wysokość brutto nie przekracza 2552,39 zł brutto Osoby z orzeczeniem mogą liczyć także na liczne ulgi i zwolnienie z niektórych opłat. Wśród nich możemy wymienić: ulgi w przejazdach, a nawet bezpłatne przejazdy - zniżki przysługują przy przejazdach środkami publicznego transportu kolejowego i autobusowego komunikacji zwykłej oraz w komunikacji innej niż zwykła. Także opiekun osoby niepełnosprawnej również ma prawo do ulgi. W zależności od stopnia i rodzaju niepełnosprawności, osobom niepełnosprawnym przysługują zniżki o różnej wysokości; zwolnienie z abonamentu RTV – z tego przywileju mogą skorzystać osoby, w stosunku do których orzeczono o zaliczeniu: do I grupy inwalidów lub całkowitej niezdolności do pracy; znacznym stopniu niepełnosprawności; trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym; zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych – zgodnie z przepisami zwalnia się od podatku następujące strony czynności cywilnoprawnych: osoby nabywające na potrzeby własne sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie, motorowery, motocykle lub samochody osobowe, zaliczone, w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, do grupy osób o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bez względu na rodzaj schorzenia, oraz osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządów ruchu. Osoby o stwierdzonym znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności są zwolnione z PCC bez względu na rodzaj schorzenia, a osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności korzystają z tego zwolnienia podatkowego, jeśli ich niepełnosprawność wynika ze schorzeń narządów ruchu; zwolnienie z kosztów sądowych - osoby z niepełnosprawnościami, które mają sprawę w sądzie, mogą liczyć na takie zwolnienie, ale należy złożyć wniosek. Jeżeli sąd rozpatrzy go pozytywnie osoba niepełnosprawna otrzyma zwolnienie z ponoszenia kosztów sądowych; ulga rehabilitacyjna PIT - część pacjentów ponoszących duże wydatki na zakup leków może odliczyć je w rocznym zeznaniu podatkowym PIT. Skorzystać z niej mogą zarówno niepełnosprawni, jak i osoby je utrzymujące. Suma wydatków na lekarstwa w danym miesiącu musi jednak przekroczyć kwotę 100 zł, a odliczyć można tylko nadwyżkę (ponad 100 zł w miesiącu); karta parkingowa – osoby z niepełnosprawnościami mogą ubiegać się o wydanie karty parkingowej, która uprawnia do parkowania na specjalnie wyznaczonych miejscach parkingowych. W miejscu pracy istotne jest wprowadzenie istotnych warunków pracy dla osób z niepełnosprawnościami. Mogą one polegać na przystosowaniu pomieszczenia, odpowiednim wyposażeniu czy też ustaleniu czasu pracy. Wśród uprawnień pracowniczych można wymienić: krótszy czas pracy - czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo, a w przypadku osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności czas ten nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Dodatkowo osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych; dodatkowy urlop - dodatkowe 10 dni roboczych w roku kalendarzowym przysługuje osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Natomiast prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba niepełnosprawna nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności. Jednakże dodatkowy urlop nie przysługuje, gdy osoba z niepełnosprawnością jest uprawniona do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych. Podobnie jest w przypadku prawa do urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów; dodatkowa przerwa w pracy - osoba niepełnosprawna ma również prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek, wspomniany czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy; zwolnienie z pracy na turnus rehabilitacyjny - osoba o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia: w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku; w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy. korzystanie ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością – przywilej dla osoby posiadającej orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie o niepełnosprawności ze wskazaniem konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby; dofinansowanie z PFRON – osoby z niepełnosprawnością mogą starać się o wsparcie finansowe ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, m.in. na dofinasowanie do turnusu rehabilitacyjnego, sprzętu rehabilitacyjnego czy likwidacji barier architektonicznych; psa asystującego - osoby z niepełnosprawnością mogą korzystać z pomocy psa asystującego - odpowiednio wyszkolonego i specjalnie oznaczonego. Z takim psem mogą wchodzić m.in. budynków i ich otoczenia przeznaczonych na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, opieki zdrowotnej, opieki społecznej i socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, świadczenia usług pocztowych lub telekomunikacyjnych oraz innych ogólnodostępnych budynków przeznaczonych do wykonywania podobnych funkcji, w tym także budynków biurowych i socjalnych, do parków narodowych i rezerwatów przyrody, na plaże i kąpieliska Jan Ziemiański